Leren

Doelen van leren

Voor het onderwijs worden drie kernopgaven onderscheiden: kwalificatie, socialisatie en subjectificatie (persoonsvorming) (Biesta, 2012).

Wie is de lerende mens?

Kwaliteiten en eigenschappen

Een mens uit één stuk die de wereld wil aanschouwen als geheel. Daarin wil onderzoeken wat zijn rol en bestemming is. Hoe hij kan bijdragen aan een betere wereld. Met een open mind, hart en will. Die bruggen wil leren bouwen naar een toekomst die nog onbekend is.

Een mens die zich wil ontwikkelen tot een mens met een disciplined, synthesizing, creating, respectful en ethical mind (Gardner, 2009). Omdat dat is wat de toekomst en de wereld nodig heeft; mensen die zich ontwikkelen tot mensen met een attitude die al die minds in zich heeft.

Mensen ook die ‘fearless human beings’ zijn. Die hun angsten onder ogen kunnen zien en toch doorgaan. Omdat ze risico’s durven nemen. Mensen die risico’s zien niet als angst ervaren

Margaret Wheatley moedigt ons aan: “as warriors for the human spirit, we discover our right work, work that we know is ours to do no matter what. We engage wholeheartedly, embody values we cherish, let go of outcomes, and carefully attend to relationships. We serve those issues and people we care about, not so much focused on making a difference, as on being a difference” (Wheatley, 2012).

Voorwaarden voor leren

Een belangrijke voorwaarde voor leren is het creëren van een uitdagende, innoverende leerwerkplekomgeving (Geldens & Popeuijs, 2009).

‘Leren’ wordt gezien als “the combination of processes whereby the whole person […] experiences a social situation, the perceived content of which is then transformed cognitively, emotively or practically […] and integrated into the person’s individual biography, resulting in a changed (or more experienced) person” (Jarvis, 2006, p.13). Vertaald: Leren wordt gezien als “de combinatie van processen waarbij de hele mens […] een sociale situatie ervaart waarvan de waargenomen inhoud cognitief, emotioneel en praktisch […] wordt verwerkt en geïntegreerd in de persoonlijke biografie. Het resultaat van deze processen wordt zichtbaar in de verandering of wijsheid van de lerende mens”.

Deze definitie betekent dat:

• leren een sociaal proces is;
• leren ook een individuele aangelegenheid is. Individuen verschillen in persoonlijke biografieën. De wereld is niet gegeven, maar wordt door iedereen op een persoonlijke wijze ervaren en geconstrueerd;
• leren een actief proces is waarin doen, denken en willen onlosmakelijke dimensies zijn;
• de lerende gelooft en heeft plezier in eigen kunnen en voelt: 'ik ben iemand die iets kan'. Wanneer deze competentiebeleving ontbreekt, wordt het leren geblokkeerd.

Vormen van leren

Van enkelslag leren naar vierslag leren:

Leerniveau	Aspecten	Kernvraag	Modus	Uitkomst / ambitie
Enkelslag	Regels en structuren	Werkt het?	Moeten, mogen	Verbetering
Dubbelslag	Mentale modellen	Klopt het?	Weten, begrijpen	Vernieuwing
Drieslag	Visie en principes	Ontwikkelt het?	Durven, willen	Ontwikkeling
Vierslag	Morele doelen	Doe het met aandacht en toewijding	Zijn, 'presence'	Duurzame ontwikkeling