2. Zeeuwse jeugd in cijfers
In dit hoofdstuk worden de demografische ontwikkelingen beschreven rondom jongeren en jongvolwassenen in Zeeland in de afgelopen 20 jaar. Deze cijfers geven achtergrondinformatie voor het in context plaatsen van de resultaten van de Zeeuwse Jeugdmonitor. Verderop in deze publicatie zal worden ingegaan op het inhoudelijke deel en de resultaten van de Zeeuwse Jeugdmonitor.
Zeeuwse jeugd anno 2020
In 2020 wonen in Zeeland ongeveer 100.000 kinderen en jongvolwassenen in de leeftijd 0 t/m 24 jaar, waarvan ruim 71.000 kinderen en jongeren tot 18 jaar.
In de vier Zeeuwse steden wonen, absoluut gezien, de meeste kinderen en jongvolwassenen. De gemeenten met het laagste aantal kinderen en jongvolwassenen zijn Noord-Beveland en Kapelle. In Nederland valt 28% van de totale bevolking in de leeftijdscategorie 0- t/m 24-jarigen. In Zeeland ligt dit bijna 2 procentpunt lager op 26,1%. Kijken we naar het relatieve aantal jeugdigen ten opzichte van de totale bevolking in de gemeente dan zien we dat in Reimerswaal (34%) en Tholen (31%) het grootste aandeel kinderen en jongvolwassen woont. In Sluis (22%) en Noord-Beveland (21%) zijn dat er relatief weinig.
Figuur 2.1: Ontwikkeling aantal kinderen en jongvolwassenen in Zeeland; per leeftijdscategorie (2000-2020)
Bevolkingsontwikkeling jeugd in Zeeland
Het totaal aantal jongvolwassen is sinds 2000 gestegen. We zien een kleine daling van het aantal pubers. Het aantal jonge kinderen en kinderen in de basisschoolleeftijd is daarentegen behoorlijk gedaald in deze periode.
Hoe verhouden bovenstaande ontwikkelingen zich met de ontwikkelingen in Nederland? Om dit te kunnen vergelijken hebben we gekeken hoeveel procent de bevolking sinds 2000 is gedaald of gestegen.
Figuur 2.2: Relatieve ontwikkeling in 2020 t.o.v. 2000 Nederland en Zeeland
Het totale bevolkingsaantal is zowel in Nederland als in Zeeland gestegen tussen 2000 en 2020; zij het dat de stijging in Zeeland lager lag. Het aantal 0- t/m 24-jarigen is in Nederland in 2020 nagenoeg gelijk gebleven aan dat van 2000. In Zeeland is dit aantal gedaald.
In onderstaande tabel is per leeftijdscategorie en per gemeente de relatieve bevolkingsontwikkeling tussen 2000 en 2020 weergegeven. In deze tabel is wederom te zien dat het aantal jongeren in Zeeland tussen 2000 en 2020 vrij fors is gedaald. Dit verschil met het landelijk gemiddelde wordt verklaard door een relatief sterke daling in Zeeland van het aantal 0-17-jarigen en een relatief kleine stijging in het aantal jongvolwassenen ten opzichte van het landelijk gemiddelde.
Verder is in deze tabel te zien dat in Kapelle en Reimerswaal een relatief sterke toename van het aantal 12 tot en met 24-jarigen ervoor zorgt dat in deze twee gemeenten geen sprake is van een daling van het aantal jongeren en jongvolwassenen tussen 2000 en 2020.
Tabel 2.1: Relatieve verschil in aantallen per gemeente per leeftijdscategorie tussen 2000 en 2020 (index: 2000=100%)
Groene en grijze druk
De ‘groene druk’, ofwel de verhouding tussen het aantal personen van 0 tot 20 jaar en het aantal personen in de zogenaamde 'productieve' leeftijdsgroep van 20 tot 65 jaar, is in Zeeland in de afgelopen 20 jaar iets hoger geweest dan het landelijk gemiddelde. Tegelijkertijd is in Zeeland de ‘grijze druk’, ofwel de verhouding tussen het aantal personen van 65 jaar of ouder en het aantal personen in de 'productieve' leeftijdsgroep, structureel aanzienlijk hoger dan het landelijk gemiddelde. Voor de komende decennia wordt voor 5 van de 13 Zeeuwse gemeenten een bevolkingskrimp voorspeld (PBL, 2019). Een relatief hoge vergrijzing speelt hierin een belangrijke rol.
