LC 00266

Drukte op de fietspaden

Zeeland is een populaire fietsprovincie bij zowel Nederlandse als buitenlandse toeristen. Ook trekt de provincie de nodige ‘wielertoeristen’. De vele fietsroutes en het netwerk van fietsknooppunten (FIKS) maken het mogelijk om op de fiets de verschillende bezienswaardigheden van de provincie te bezoeken en tegelijkertijd te genieten van het natuurschoon dat de provincie te bieden heeft.

Dat de fietspaden in Zeeland in trek zijn, heeft ook zijn keerzijde: fietspaden worden steeds drukker en er zijn steeds meer verschillende soorten gebruikers op het fietspad aanwezig: toeristen met weinig fietservaring, (groepen) wielrenners die hoge snelheden bereiken, oudere fietsers op elektrische fietsen, scooterrijders en soms skeeleraars en ruiters. Met name in het toeristenseizoen (juni-september) leidt deze drukte tot (bijna-) ongevallen en irritatie, wat de beleving van Zeeland als fietsprovincie niet ten goede komt.

Wandelaars en fietsers op het fietspad kan leiden tot gevaarlijke situaties

Om de problemen in kaart te brengen is onderzoek gedaan in twee pilotgebieden: Walcheren (kustgebied) en de Zak van Zuid-Beveland (landelijk gebied) gedurende het toeristenseizoen in de zomer van 2016 (rapport 'Drukte op fietspaden' in Zeeland, XTNT, 2016).

Verkeers(on)veiligheid op de fietspaden in Walcheren

Er maken veel verschillende doelgroepen gebruik van de fietspaden in Walcheren: buitenlandse toeristen, gezinnen met jonge kinderen, senioren op een elektrische of gewone fiets, wielrenners, jonge mensen op scooters en wandelaars. Allen komen hier voornamelijk om rustig te recreëren en hebben oog voor andere weggebruikers en de omgeving. Fietsers geven aan dat zij tevreden zijn over de fietspaden, ze deze als veilig ervaren en ze het niet té druk vinden.

De verkeerssituatie in Domburg vraagt aandacht. Het is hier zeer chaotisch met veel gevaarlijke situaties en frustratie tussen de verschillende weggebruikers. Ook worden in Walcheren met name ter hoogte van de strandopgangen gevaarlijke situaties geconstateerd: zand op het fietspad, overstekende voetgangers en geparkeerde fietsen op of langs het fietspad.

Wandelaars op het fietspad en fietsers op het wandelpad kan leiden tot gevaarlijke situaties. Vaak is niet duidelijk wat de gewenste plaats op de weg voor de verschillende doelgroepen is.  

Scooters zijn vaak de enige gebruikers van het fietspad die hoge snelheden behalen. De meeste scooterrijders gedragen zich overigens wel veilig.

Mogelijke maatregelen voor het verbeteren van de fietsveiligheid

Aanpassen strandopgangen

De ‘grootste’ conflicten op de fietspaden in Walcheren ontstaan bij de diverse strandopgangen. Doorgaande fietsers krijgen te maken met enerzijds fietsers die afremmen/afstappen en anderzijds voetgangers die het fietspad oversteken om het strand op te gaan. Door de omgeving rond de strandopgangen iets anders in te richten kunnen fietsers alerter worden gemaakt voor de andere weggebruikers en kunnen voetgangers beter ‘gestuurd’ worden naar een centrale oversteekplaats. Mogelijke aanpassingen zijn:

• Langs het fietspad hekjes te plaatsen ter hoogte van een parkeerplaats voor strandgangers. Mensen die hun auto parkeren kunnen dan niet meer vanaf de gehele parkeerplaats het fietspad op maar worden ‘gedwongen’ om op een centrale plek over te steken. We moeten hierbij wel opletten dat fietsers hun fiets niet tegen de hekken plaatsen. Dit kan ten koste gaan van de doorgang en de verkeersveiligheid.
• Bij de oversteekplaats voor fietsers kunnen hekjes geplaats worden waar de voetgangers tussendoor moeten lopen. Voetgangers worden op deze manier bewust van het feit dat ze een fietspad gaan oversteken. Belangrijk hierbij is ook dat we moeten voorkomen dat fietsers hun fiets tegen de hekken parkeren in verband met de doorstroming.
• Het fietspad kan ter hoogte van de strandopgangen een rode kleur krijgen. Voor voetgangers is het daardoor extra duidelijk dat ze een fietspad oversteken.
• Voetgangers kunnen gewaarschuwd worden voor fietsers door middel van een tekst op het wegdek.
• Fietsers kunnen beter gewaarschuwd worden voor een strandopgang, bijvoorbeeld door het plaatsen van een waarschuwingsbord of door waarschuwende markering.
• Het fietspad bij strandopgangen moet beter worden schoongemaakt. Zand op het fietspad is gevaarlijk voor fietsers.

Positie fietsers en voetgangers

Een ander probleem in Walcheren is dat voetgangers op het fietspad lopen en fietsers op het voetpad fietsen. Mogelijke oplossingen zijn:

• Trek de rode fietssuggestiestrook aan de N287 bij Westkapelle door tot op het kruispunt en maak het eerste stuk voetpad juist grijs in plaats van rood. Hierdoor wordt het voor fietsers komende vanaf de dijk veel logischer om het goede fietspad op te rijden.
• Geef voetgangers hun eigen ‘plek’ op het fietspad. Rechts lopen, in het midden fietsen. Een dergelijke boodschap kan worden aangegeven op het wegdek of door bebording.
• Creëer rustpunten langs de weg om te voorkomen dat mensen overal stoppen en het fietspad blokkeren.
• Het sturen van voetgangersstromen door het aanbrengen van voetstappen op het asfalt.

Overige maatregelen

Het is belangrijk om buitenlandse toeristen bewust te maken van andere weggebruikers op de fietspaden. Biedt via onder andere VVV, fietsverhuurders, hotels en recreatieparken een flyer aan waarop op een leuke manier wordt aangegeven dat men op een druk fietspad rijdt en hier rekening mee moet houden.

Mogelijke maatregelen tegen de verkeersdrukte in het centrum van Domburg zijn: het auto- of fietsvrij maken van het centrum, de straat inrichten volgens Shared Space principes of een fietsstraat inrichten.

Voor het afremmen van de snelheid van fietsers die van een dijk afkomen, kan worden gedacht aan markeringen of waarschuwingsborden.

Verkeers(on)veiligheid op de fietspaden in de Zak van Zuid-Beveland

Het is erg rustig in de Zak van Zuid-Beveland en er zijn weinig gevaarlijke situaties geconstateerd. Het autoverkeer is beperkt, maar rijdt wel vaak met een hoge snelheid langs fietsers. Wielrenners fietsen hier vaak hard en hebben geen bel. Groepen scholieren vormen (mogelijk) een probleem.

Groepen wielrenners rijden vaak met hoge snelheid voorbij

Referenties

• Shared Space en de fietser, Karin Broer, Fietsverkeer, juni 2008.
• Eindrapport 'Drukte op fietspaden' in Zeeland, Robbin Lankhuijzen, Kim Ruijs en Matthijs van Orsouw, XTNT Experts in Traffic and Transport, 2 november 2016.