LC 00102

Hitte- en droogteproblemen in Noord-Beveland

Deze problemen zijn gebaseerd op specialisten uit verschillende overheidstakken, NGO’s en privésector. De structuur van deze pagina bestaat uit belanghebbenden met mogelijke knelpunten en oplossingen. In de paragraaf over knelpunten zal ook aandacht besteed worden aan onderwerpen die nog onderzocht moet worden.

Rijk plaatje

Rijk plaatje hitte en droogte.

Stakeholders

Stakeholder	Omschrijving
Gemeenten	De voornamelijk functies van de gemeenten zijn als voorbeeld en om vooruitgang te stimuleren. De gemeente kan ook werken als katalysator om gesprekken tussen verschillende stakeholders op gang te brengen.
Inwoners	Het inwoners van Noord-Beveland ligt rond de 7500. Eigen verantwoordelijkheid speelt een belangrijke rol in hitte en droogte maar vooral de kwetsbaardere groepen zoals ouderen en kinderen kunnen veel nadelige effecten van extreme hitte en droogte ondervinden.
Boeren:	De agricultuur in Noord-Beveland is zeer belangrijk en water is zeer belangrijk in het verbouwen van gewassen en in de veeteelt. Boeren kunnen veel effect ondervinden van water tekort, langere droogte periodes en lage grond water niveaus. Zoet water opvang kan een belangrijke rol spelen in de oplossingen.
Waterschap	is een regionaal overheidsorgaan. De hoofd functies van het waterschap in Noord-Beveland zijn het grondwater pijl en de water kwaliteit.
NUTS voorzieningen	De elektra, gas en telecommunicatie voorzieningen zijn zeer belangrijk voor de gemeente voor zowel leefbaarheid als veiligheid.
Natuur organisaties:	Organisaties wiens hoofd doel is het beschermen van de natuurgebieden op het eiland en voorkomen dat “resources” bedoeld voor de natuur gebieden ergens anders worden gebruikt.
Zorg Partijen	Organisaties die verantwoordelijk is voor de zorg van de kwetsbare groepen.
Veiligheid Regio	Brandweer, GHOR, GGS. Organisaties wiens hoofd doel is veiligheid in hun veld. Ze worden beïnvloed door hitte en droogte over verschillende manieren die in de knelpunten naar voren zullen komen.
Woning Coöperatie	Organisatie in de privésector die werkt in het bouwen, beheren en verhuren van woningruimte.
Ecosysteem	Het systeem van flora en fauna op Noord-Beveland.
Toerisme	In de zomer vertiendubbeld het aantal mensen op Noord-Beveland bijna door het aantal toeristen. Deze toeristen zorgen voor veel meer druk op verschillenden systemen.
Rijkswaterstaat	Een uitvoerende arm van het ministerie van infrastructuur en milieu. De voornamelijk taak in Noord-Beveland in het onderwerp hitte en droogte is water kwaliteit.

Knelpunten

Gezondheidproblemen

Gezondheidsproblemen kunnen veroorzaakt worden door verschillende aspecten van hitte en droogte. Warmere nachten hebben een groot effect op overlijdens kansen van kwetsbare groepen zoals ouderen. Een grote kans op zonnesteken is een ander voorbeeld van mogelijke gezondheids- problemen die meer zullen voorkomen.

Daling grondwaterniveau

De daling van het grondwater door hitte en droogte brengt verschillende problemen met zich mee. Paalrot wordt veroorzaakt doordat dat de hei palen gemaakt van hout niet meer onder water staan. Dit veroorzaakt rot wat gevaarlijk kan zijn voor de structurele veiligheid van woningen. Andere problemen die voor kunnen komen zijn water tekort voor planten, dieren en gewassen. Verzouten van het grondwater is een gevolg van de daling van het grondwater niveau omdat het zoete water waar het grondwater normaal uit bestaat daalt het zoute water van de Oosterschelde de grond in kan. Grondwater is tot op een bepaald niveau controleerbaar maar door extreme hitte en droogte wordt dit steeds moeilijker.

Zetting risico

De aanwezigheid van een zetting risico is niet zeker. De gevaarlijkste vorm van zetting is zogenaamde spring zetting. Zetting waarbij grond snel en plots zakt. Verwacht wordt dat het hele eiland misschien iets zal zakken waardoor kabels en leiding veilig zijn. Een mogelijke manier om te zien hoe groot het zetting risico is, is door een kaart te maken die de water trappen en de veenlagen combineerd

Watertekort

Watertekort kan zich voordoen in verschillende vormen. De meest overduidelijke is drinkwatertekort. Omdat Noord-Beveland aan het einde van de drinkwater leiding licht kan er in de toekomst de drinkwater garantie misschien niet meer gegarandeerd worden. Omdat er in Noord-Beveland veel agrariërs zitten kunnen ook sproei water en drinkwater voor de veelteelt mogelijk een probleem worden. De laatste vorm van drinkwater tekort is bluswater, veel van de apparatuur van de brandweer is gemaakt voor zoet water. Als bijvoorbeeld zout water zou worden gebruikt zou dit zeer slecht zijn voor de apparatuur. Pieken energie: De combinatie van het toerisme en de pieken in elektriciteit gebruik in de zomer maanden vanwege airco's etc. Is het mogelijk dat er zeer hoge pieken kunnen komen in elektriciteit gebruik. Energie bedrijven zelf doen hier al onderzoek naar dit onderwerp is vermeld op de stress test.

Urban- Heat-Island effect

Het Urban-heat-island effect is een fenomeen waarbij de temperatuur in steden en mogelijk ook dorpen hoger licht dan op het platte land. Dit wordt veroorzaakt door het gebruik van donkere kleuren, menselijke activiteit zoals energie gebruik, lagere verdamping vanwege verharding en lagere wind snelheden. Het Urban-heat-island effect helpt mee aan hogere temperaturen en kan leiden tot meer problemen. Zie ook: Oppervlakte hitte-eiland dag.

Druk op natuurgebieden

Door hogere vraag naar water en grondwater van de boeren en hogere temperaturen kunnen natuurgebieden onder druk komen te staan.

Verlaging arbeidsproductiviteit

Vooral bij fysieke arbeid kan een te hoge temperatuur zorgen voor een lagere arbeidsproductiviteit omdat het lichaam ook bezig is met het afkoelen en het voorkomen van oververhitting. Maar ook bij mentale arbeid speelt temperatuur een belangrijke rol in de arbeidsproductiviteit.

Oplossingen

Onderzoek waar houten palen zijn gebruikt: Om paalrot te voorkomen zijn er verschillende mogelijkheden. Het hoog houden van de grondwater stand etc. Maar voordat dit soort maatregelen genomen kunnen worden moet uitgezocht worden waar houten palen zijn gebruikt. De meeste palen na 1980 zullen niet meer hout zijn maar dit is ook geen garantie.

Afkoppeling riolen, IT: Afkoppeling van riolen en het minderen van het gebruik van IT pijpen kan leiden tot grotere controle op het grondwater niveau. Hierbij gaat ook minder zoet water verloren wat zeer belangrijk kan zijn in tijden van water tekort. Controle over het grondwater kan ook helpen om verzouten te voorkomen, gewassen en natuur te beschermen tegen uitdroging.

Opvang hemelwater: Opvang van hemelwater kan een bron zijn van zoet water. Er zijn verschillende manieren om hemelwater op te vangen of efficiënter te gebruiken. Al deze manieren hebben hun eigen voor en nadelen waar nog nader onderzoek naar moet worden gedaan. Een voorbeeld van opvang zijn Bassins. Manieren om het hemel water efficiënter te gebruiken is door beter drainage te gebruiken in landbouw. Het gebruik van planten die ook zout water kunnen overleven. Een andere optie is het voorkomen dat het hemelwater zo de sloot in loopt. De sloten in Noord-Beveland zijn namelijk zout en het moment dat het zoute hemelwater de sloot in loopt is het niet meer te gebruiken.

Strategie

Veel van de problemen genoemd in dit hoofdstuk zijn het efficiëntste op te lossen op lokaal niveau. Verharding van achter tuinen, donkere kleur daken, slechte grond kwaliteit van akkers leiden allemaal tot hogere temperaturen op Noord-Beveland. Dit zijn problemen wiens oplossingen moeilijk door de gemeente afgedwongen kunnen worden. De andere opties zijn dan stimuleren of informeren. Bewustwording op vroege leeftijd, basis of middelbaren scholen, kan zeker helpen bij dit soort problemen omdat de inwoners en boeren zelf ook de voordelen kunnen merken. Rol van de gemeente zou bij het onderwerp van hitte en droogte daarom voornamelijk liggen in het informeren en stimuleren van inwoners en boeren. Boeren kunnen gestimuleerd worden door bijvoorbeeld extra bescherming in plannen aan te brengen voor boeren die nieuwe verbeterde drainages aanleggen. Het is belangrijk voor de inwoners om te weten dat zij nooit 100% beschermd. Acties om dit duidelijk te maken zoals bijvoorbeeld het uitdelen van rubber laarzen kan helpen om bewustwording naar voren te brengen maar kan ook leiden tot paniek.

Referenties

• Oppervlakte hitte-eiland dag, Oppervlakte hitte-eiland dag, 2016.