Goes in beweging - resultaten

In de eerste fase hebben we door onderzoek een startfoto van Goes opgesteld. De startfoto is de basis voor dit plan.

Voor de startfoto’s heeft ons per wijk het volgende opgeleverd:

gezondheidstypering van de wijken in Goes;
inzicht in beschermende en belemmerende factoren; en
welke acties er volgens bewoners opgestart kunnen worden om in de wijk gezondheidsbevorderende

activiteiten te starten.

Een samenvatting van de belangrijkste gegevens:

er zijn relatief veel 1-oudergezinnen
eenzaamheid, sociaal isolement en beperkt netwerk zijn veel aanwezig
slechts de helft van de bewoners voldoet aan de norm van gezond bewegen
gemiddeld heeft 6% een bijstanduitkering, is 10% arbeidsongeschikt en 2,5% werkloos
er is een hoge mate van aanwezigheid van meerdere ziektebeelden (multimorbiditeit).

Het gaat om kwetsbare gezinnen die wonen in Goes. Deze gezinnen zijn kwetsbaar vanwege hun lage SES, beperkte kans op de arbeidsmarkt (lage opleiding, werk, inkomen), beperkt sociaal netwerk en mindere gezondheid. Daarnaast zijn deze gezinnen moeilijk te motiveren mee te doen en hun gedrag te veranderen.

Ze wéten vaak niet wat gezonde en wat ongezonde voeding is en/of het heeft geen prioriteit omdat dit niet zelden ook een groep is die aan het overleven is op alle leefgebieden. Het netwerk van deze groep is doorgaans niet stabiel. Ze shoppen ook gemakkelijk van de een naar de ander. Hun gedrag gaat veelal van de ene generatie op de andere waardoor de kwetsbaarheid onbewust wordt doorgegeven.

Ongezond gedrag (roken, drinken, eten) is vaak de oorzaak en versterkt psychosociale problemen en helpen (op korte termijn) onaangename emoties te onderdrukken. Psychosociale problemen verkleinen de kans op deelname aan de maatschappij en maken dat mensen moe en passief worden.

Ook de gevolgen van schaarste (gebrek aan tijd en geld) kaapt een deel van het denk- en oplossend vermogen van mensen weg (Mullainathan, Shafir 2013). Zodra deze zaken zijn opgelost kunnen mensen werken aan een gezonde leefstijl.

Vaak is deze groep bekend bij de hulpverlening. Afstemming tussen welzijn en de hulpverlening is dan ook belangrijk.

Wat de communicatie betreft is een mix van directe ontmoeting en sociale media een goede manier om de doelgroep te bereiken.

Oplossingen, interventies, kansen etc.

In de aanpak staat het bevorderen van deelname aan gezondheidsbevorderende interventies van kwetsbare gezinnen in Goes centraal. Hierbij staan de volgende methodieken centraal:

een integrale, groepgericht aanpak gericht op de omgeving en het netwerk;
sociale marketing om drempels inzichtelijk te krijgen en blijvende gedragsverandering tot stand te brengen;
samen werken aan het bereiken van de doelen met bewoners, vrijwilligers, wijkverenigingen, professionals (SMWO, HZ, GGD, Sport Zeeland etc.) en gemeente, immers samen maakt sterk, geeft een gevoel van saamhorigheid en helpt bij het versterken van het netwerk; en
ervaring opdoen door te doen; het zogenaamde ervaringsleren/levensecht leren.

Om inzicht te krijgen in de effectiviteit van de aanpak onder deze specifieke doelgroep wordt ingezet op drie vormen van monitoring. Dit wordt uitgevoerd onder leiding van het Lectoraat Gezonde Regio, HZ University of Applied Sciences. Het Lectoraat Gezonde Regio is gespecialiseerd in onderzoek naar relaties tussen omgevingsfactoren en gezond gedrag:

Een nul- en eindmeting (kwantitatief onderzoek) onder de bewoners van de bewuste buurten/straten om feitelijke gegevens boven te halen over hun gezondheid en gezondheidsbeleving. Inzet van de HZ met studenten. Om de respons te vergroten gaan we bewoners helpen bij het invullen van de vragenlijsten door hen actief te benaderen. Tevens worden data verzameld via een app, die studenten samen met gebruikers ontwikkelen.
Kwalitatief onderzoek door in gesprek te gaan met de bewoners en te vragen naar de betekenis van hun antwoorden. De welzijns- en opbouwwerkers van SMWO gaan deze gesprekken voeren.
Registreren van het aantal georganiseerde gezondheidsbevorderende interventies, het aantal deelnemers met een onderverdeling naar behorende tot de doelgroep / niet behorende tot de doelgroep.