1. De uitdagende situatie begrijpen
- English version below -
Met betrokkenen in gesprek gaan over hun (gezamenlijke) wensen
Jouw belangrijkste bijdrage als (aanstaande) professional of onderzoeker in een uitdagende praktijksituatie is er achter te komen wie de relevante betrokkenen zijn, wat hun ervaringen zijn en welke wensen zij hebben. Wat zien zij graag anders in hun situatie? Wat zijn hun issues en waar lopen zij tegenaan, waar willen zij van af of op welke manier willen zij worden ondersteund door anderen? Wat is hun gezamenlijke ambitie? Deze en andere essentiële onderwerpen en rake vragen kun je bespreken met de betrokkenen. Tip: voor het uitwerken van de gesprekken kun je ook een leeg schema met gespreksonderwerpen gebruiken. Op die manier kun je de resultaten structureren en analyseren.
De belangrijkste gespreksonderwerpen zijn:
- Wat doe je nu al in deze situatie, en hoe?
- Wat zijn jouw wensen en ideale rol hierin?
- Onder welke voorwaarden kan dit plaatsvinden?
- Wat kom je brengen en halen?
Wie ga je spreken?
Maak, voor een eerste verkenning van de situatie, een lijst met (een inschatting van) voor de hand liggende betrokkenen, wat zij in de situatie doen en/of wat zij daarvoor wensen. Je kunt ook een eerste schets van een rijk plaatje (figuur 1) maken op basis van wat je al weet over de uitdagende situatie.
Maak vervolgens afspraken met betrokkenen voor gesprekken en vertel ze wat ze kunnen verwachten. Tijdens de gesprekken kunnen betrokkenen tips geven over wie je nog meer zou kunnen spreken.
Aanvullende informatie opzoeken
Andere bronnen bevatten ook veel waardevolle informatie. Zoek naar lessons learned, inzichten van experts en theorie in artikelen, boeken, etc. en vraag betrokkenen naar aanvullende informatie.
Uitgebreide toelichting en tips over het voeren van gesprekken vind je hier.
Een rijk plaatje (praatplaat) maken
Verwerk de uitkomsten uit de gesprekken in een overzicht of 'rijk plaatje' (figuur 1). Een rijk plaatje is een begrijpelijk, visueel overzicht van alles wat er speelt in een uitdagende situatie. Daarin staan alle wensen, mogelijkheden en verwachtingen van de betrokkenen.
Nut en doel
Het nut van het plaatje is om de uitdaging beter in beeld te krijgen, dat betrokkenen met elkaar over de uitdaging in gesprek kunnen gaan en samen zoeken naar betekenisvolle verbeteringen. Het gebruik van het plaatje heeft dus als doel: samen begrijpen voor ingrijpen.
Belangrijkste onderdelen van een rijk plaatje
- De betrokkenen en hun rol in de situatie.
- Hun onderlinge relaties. Wat brengen zij en krijgen zij van anderen?
- Hun wensen, doelstellingen en/of ideale rol in de situatie.
- Eventueel: aanvullende informatie, voorwaarden en theorie.
Vereiste: het plaatje spreekt voor zich en de betrokkenen herkennen zich er in.
Rijk plaatje verrijken
Het plaatje is ‘work in progress’ en wordt dus steeds aangepast en verrijkt tijdens jouw onderzoek en veranderingen in de situatie totdat je een compleet beeld hebt van de situatie. In de volgende fase gebruik je het plaatje voor een gesprek tussen en een gezamenlijke zoektocht door de betrokkenen naar verbeteringen voor de situatie.
Verdere toelichting en tips over het maken en gebruiken van rijke plaatjes vind je hier.
- English version -
Understanding the complex and challenging situation
Getting into dialogue with stakeholders about their dreams and role in the situation
Your most important contribution as a (future) professional or researcher in a challenging practical situation, is finding out which are the relevant stakeholders and what their ambitions are. Which aspects of their situation would they like to change? Which obstacles do they encounter, what do they want to get rid off, and in which way would they like to be supported by others? What is their common ambition? These and other essential questions can be used during interviews with the stakeholders.
Work out the outcomes of the interviews in an overview or 'a rich picture' (figure 1). After that, the stakeholders will start a conversation with each other about the situation, based on this rich picture. By doing this, they jointly work on solutions that are broadly supported. Hierdoor werken zij samen aan breed gedragen oplossingen. You are guiding this process. So, you are not looking for solutions and recommendations, but are guiding the stakeholders in the process of searching for solutions.
Making a rich picture
A rich picture is a visual overview of all issues in a challenging and complex situation or wicked problem. It presents all the ambitions, dreams, opportunities and expectations of the stakeholders.
Main aspects of a rich picture:
- Stakeholders and their role in the situation
- Ambitions and the ideal role of the stakeholders. Under what circumstances can their ambitions or dreams become reality?
- Mutual relations between stakeholders. What do they bring and what do they gain from others?