Overzicht

Uiterlijk zes weken na de ziekmelding word je uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek met de bedrijfsarts. Veel werknemers gaan dit gesprek onvoorbereid in. Soms schetsen ze een positiever beeld van hun situatie dan in werkelijkheid het geval is.

De bedrijfsarts is de enige die mag bepalen hoeveel een werknemer belastbaar is. Je kunt als oncoloog of werkgever op je kop gaan staan, maar uiteindelijk is het de bedrijfsarts die bepaalt.

Uiterlijk in de zesde week word je uitgenodigd voor een gesprek met de bedrijfsarts. Dat hangt samen met het opstellen van de probleemanalyse in week 6. Dat dat een verplicht iets is. Die hobbel moet nou eenmaal genomen worden, maar heel het proces is een dynamisch proces. Die bedrijfsarts gaat jou ook volgen in dat dynamische proces.

De bedrijfsarts maakt een probleemanalyse, wat is nou die probleemanalyse? Ik kan nog niks, ik zit in de medische molen. Nee dat klopt, dan zetten we in die probleemanalyse dat er nog niks kan, klaar. Op het moment dat er weer wel mogelijkheden zijn pakken we die op.

Handelingsopties

Breng de bedrijfsarts op de hoogte van je diagnose

De bedrijfsarts weet niet altijd waarom iemand zich heeft ziekgemeld. Het kan zijn dat je dit zelf nog moet vertellen.

"Ik moest bij de bedrijfsarts komen en hij zei:  ‘Ik hoorde dat je een beetje tobt met je gezondheid’. Dus ik zeg: ‘Weet je dat niet?’ Dat mogen ze dan niet zeggen. Toen kreeg ik een heel verhaal hoe hij deskundig was op dat gebied en lezingen gaf. Toen zei hij ja dan hebben ze mij wel laat geïnformeerd vanuit je werkgever. Ik dacht ja wat kan ik daaraan doen?, dus dat was een heel wazig gesprek. Daarna was hij wel zo van ik weet wat je hebt, je hoeft niet steeds op spreekuur te komen en dat was prima."

Geef eerlijk aan hoe de situatie ervoor staat

De bedrijfsarts gaat jouw situatie beoordelen en zal advies uitbrengen aan je werkgever over de mogelijkheden voor werkhervatting.

Re-integratie coach: "Dat eerste gesprek vindt al heel vroeg in het proces plaats. Dan weten mensen nog heel weinig over wat ze precies hebben, laat staan wat de gevolgen hiervan zijn. De behandeling is vaak nog niet begonnen.  De meeste mensen willen bij een bezoek aan de bedrijfsarts toch een positief beeld achterlaten. Ik vraag ze altijd: als je een wildvreemde een hand geeft en die vraagt: hoe is het? Wat zeg je dan? Goed zeg je dan, of, het gaat wel. Maar bij dat eerste gesprek met de bedrijfsarts begint wel al meteen de officiële procedure. Het is belangrijk dat die arts een goed en eerlijk beeld krijgt. Als je daar de schijn ophoudt kunnen de gevolgen groot zijn. Ik wijs mensen daar wel op. Niet om ze bang te maken. Maar om ze inzicht te geven."

Probeer te achterhalen hoe jouw bedrijfsarts werkt

De ervaringen met bedrijfsartsen lopen sterk uiteen. Probeer te achterhalen wat je van jouw bedrijfsarts kan verwachten aan ondersteuning bij de re-integratie.

"Mijn bedrijfsarts was heel duidelijk: ‘Je hoeft niks, het is een duidelijke diagnose. Doe waar jij je goed bij voelt’. Ik denk dat dat een prettige boodschap is die je krijgt."

"Ik heb er geen last van gehad dus misschien dat dat nog positief is. Hij werkte ook niet tegen. Hij legde nergens druk op en probeerde eerder af te remmen. Dat was wel oké, want ik dacht nou ik doe toch wat ik zelf wil."

"Je zegt net dat hij je doorverwijst naar een website, van dan moet je daar maar naar kijken, terwijl dat mij allemaal netjes is uitgelegd. Zo’n verschil zit daarin hè."

"Een werkgever betaalt de bedrijfsarts dus het is ook zo dat de werkgever de bedrijfsarts goed moet instrueren. Wij hebben een bedrijfsarts die doet wel 12 bedrijven met andere instructies. En niet iedereen is even empathisch, zelfs niet in dat soort beroepen."

Probeer aan te geven hoe jij het re-integratietraject wilt vormgeven

"Ik heb op een gegeven moment mijn eigen re-integratie schema gemaakt en tegen hem gezegd ‘dat ga ik zo doen’ en hij zei van nee je moet de ene week beginnen met 3 dagen 1 uur en 3 dagen 1,5, maar dat vond ik niet fijn, dus ik zei ik ga liever halve dagen want dat scheelt reistijd en dan heb ik het idee dat ik nog iets nuttigs doe. Dat was ook goed zei hij."

Adviezen

1. Geef goed aan hoe de situatie ervoor staat en probeer het niet mooier te maken dan het is.
2. Zorg dat je weet wat je van je bedrijfsarts mag verwachten.
3. Kom voor jezelf op wanneer dat nodig is.
4. Geef duidelijk aan hoe jij het re-integratietraject wilt vormgeven.

Overwegingen

Voor de werknemer

Het gesprek met de bedrijfsarts is niet vrijblijvend, maar een verplicht onderdeel uit de Wet verbetering Poortwachter. Het oordeel van de bedrijfsarts kan van grote invloed zijn op je verdere re-integratietraject. Bereid je er goed op voor. (Voor meer informatie zie beschrijvingen van de Wet verbetering Poortwachter en de rol van bedrijfsarts).

Dat iemand zich vrij voelt om de partner of de vriendin of wat dan ook, om die mee te nemen, door heel het traject. Dat promoot ik: zoek steun en vertrouwen voor jezelf. Of dat nou Pietje, Truusje of klaasje is, dat boeit me niet. Dat mag je gewoon doen, doe dat ook voor jezelf. Dat kan een eye opener zijn dat je iemand mee mag nemen voor als je het zelf niet snapt en dat je dan ook de vragen kunt stellen die voor jou van belang zijn.

Het is misschien ook nog goed om te vermelden, hier staat dan uiterlijk is week 6, maar ook nog de gevallen dat werkgevers minder snel een bedrijfsarts kunnen of willen inzetten, dat medewerkers ook zelf het recht hebben om een gesprek aan te vragen, rechtstreeks bij de arbodienst. Mocht de relatie met de werkgever niet goed zijn of er speelt wat, dat je altijd vertrouwelijk een afspraak kunt maken. Kan dat altijd? Ja. Arbeidsomstandigheden spreekuur heet het dan. In principe geen terugkoppeling naar de werkgever.

Iemand belde mij van mag ik wel gaan werken? Dat die term nog bestaat, dat mensen nog zo kunnen denken. Ja want ik ga pas over 2 weken naar de bedrijfsarts. Geweldig dat je daarop in kan inspelen. Van hoe vind je het zelf, hoe ervaar je het, wat zou je kunnen, wat is voor jou haalbaar als je terug aan het werk gaat? En denk vooral van ja hoe herstel ik als ik iets ga uitproberen, neem contact op met je leidinggevende enzovoort en rapporteer het dan pas aan de bedrijfsarts. Dat was een wake up call. Dat is mooi dat gaan we doen. Daarna kreeg ik een heel leuk mailtje van ik heb het allemaal geregeld hoor. Daar word ik blij van dan denk ik van ja nu ga je naar jezelf luisteren nu ga je denken van wat kan ik wat is haalbaar? Wat doet het met mij als ik 2 uur gewerkt heb de volgende dag? Dan kan je bijvoorbeeld naar drie uur. Gewoon uitproberen he. En eigenlijk de vraag stellen beste dokter is dit medisch haalbaar voor mij? Eigenlijk is dat de rol van de bedrijfsarts. Natuurlijk doet die mee als mens en naar de organisatie, maar hij heeft wel de insteek om naar de medische haalbaarheid van het re-integratietraject te kijken. En dat is een hele belangrijke maar niet de enige.

Voor de werkgever

De werkgever heeft veel invloed op de driehoeksrelatie tussen bedrijfsarts, de werknemer en de werkgever en kan hierin (bij)sturen.

Je bent in de medische molen beland die niet voor de poes is vaak. Je hebt de diagnose te horen gekregen, dat duurt even voor je dat in beeld hebt, de bedrijfsarts gaat ook wat zeggen en zo ga je maar mee, maar zelf de regie nemen is nogal wat. Het promoten van de eigen regie vind ik heel belangrijk, om toch voor jezelf op te komen. Neem iemand mee als je het niet zelf kan, zulk soort dingen. Daar kan je als werkgever meegeven. Als jij het moeilijk vindt om iets te vertellen of concreet te maken aan de bedrijfsarts, het is wel van belang dat de bedrijfsarts die verhalen hoort, zodat die ook een goed advies kan geven.

Voor de bedrijfsarts

'Ik vind dat de bedrijfsarts soms lang wacht met het opvragen van medische informatie. Waardoor je ook heel veel duidelijkheid hebt over de medische kant. Medewerkers hebben natuurlijk een totaal verschillende ervaring met hun traject. Het is moeilijk in te schatten hoe het gaat met de prognose. Het is vaak moeilijk om het daarover te hebben. Hoe meer je weet, hoe meer je de rest kan adviseren en steunen tijdens het proces.'

Oudere bedrijfsartsen zitten zo in de automatische piloot. Verschillende gesprekstechnieken om verschillende medewerkers te ondersteunen is toch wel heel erg belangrijk, ook voor leidinggevenden.

Coach werk en kanker: Ja de oncologieverpleegkundigen moeten weten dat die weg er is en die bedrijfsarts ook. Net zoals ik vorige week hoorde bij mijn nieuwe bedrijf dat ze heel veel kankerdossiers hebben maar niet goed weten wat ze moeten doen. Hoe moet je sneller coaches inschakelen. Herstel en balans coaching is vaak pas heel laat, wanneer je weer terug wilt. Niet zo zeer tijdens je behandelingen. Gemiste kans als je het pas na 2 jaar doet.

Coach werk en kanker: Wie moet erop wijzen? De bedrijfsarts. Mijn ervaring is dat de BACO’s het wel weten. Zij worden ook geïnformeerd door kcvk. Bij de bedrijfsartsen is het echt een drama. Die lossen alles met een psycholoog op terwijl ik denk dat 80% van de kankerpatienten niet naar een psycholoog hoeft. Een bedrijfsarts moet zich realiseren dat er gespecialiseerde coaches zijn. Dat ze regionaal kijken welke gespecialiseerde mensen zijn er.

Bedrijfsartsen gaan op die manier eerder terug naar een psycholoog dan coach. Dat heeft ook alles met financiering te maken. Geen beschermd beroep. Er zijn veel mensen die zich coach noemen. Dat maakt het lastiger en misschien is dat de reden dat we laat worden ingeschakeld of niet worden gevonden. Iedereen moet zichzelf in zijn eigen regio profileren bij een arbodienst, bedrijfsarts of bij werkgevers.

Maar dan heb je altijd weer te maken met de kosten kant. De huisarts zegt dat ik heb een POHer in de praktijk en daar sturen ze iedereen naartoe. In eerste instantie gaat iemand na de behandeling eerst naar de huisarts en dan pas naar de bedrijfsarts. Een huisarts verwijst dan naar een POHer of psycholoog. De witte jassen lijn blijven ze volgen.

Een coach is een hele andere financieringsstroom, daar moet een werkgever zelf voor betalen. Vanuit de aanvullende verzekering is soms ook een vergoeding, maar niet altijd, dat maakt het heel diffuus.

Ook goed als een werkgever daar meer inzicht in krijgt. Welke ondersteuning er is. Als de werkgever daar wat sneller bij aangehaakt wordt. Ik heb nog geen werkgever gehad die zegt goh dat ga ik niet betalen. Ze zeggen alleen had ik het maar eerder geweten. De werkgever heeft geen idee wat die moet proberen.

Bij mij ook hoor, vaak via via en dan eerst met de cliënt dan vraag ik toestemming om contact op te nemen met de manager en 90 van de 100 keer zeggen ze oh fijn stuur maar een factuur. Ze hebben vaak geen idee wat ze moeten en zijn blij dat er hulp is ingeschakeld. Tenzij iemand zegt het is al langer geleden ik wil niet weer bij mijn werkgever aan wil kloppen of iemand wil niet delen wat er speelt en betaalt het uit eigen zak, maar dat zijn echt uitzonderingen.

De bedrijfsarts zou ook tegen de werkgever kunnen zeggen wat die nog zou kunnen inzetten.

HR-adviseur: Als een werknemer ziek is heeft de leidinggevende het contact met de medewerker en doet de aanvraag bij de bedrijfsarts. Ik ondersteun vanuit mijn functie de leidinggevende. Het komt ook weleens voor dat ik contact heb met een medewerker maar in principe ondersteun ik de leidinggevende. Loop je vast of wat moet je vragen bij de bedrijfsarts? Wat moet je met de terugkoppeling van de bedrijfsarts? Hoe kunnen we starten met re-integreren? De bedrijfsarts geeft dit advies, hoe zou dat er in de praktijk uit kunnen zien? En dan maken we een opbouwschema. En ook het volgen van is er op tijd een probleemanalyse en plan van aanpak? Dat is eigenlijk zoals het hier loopt.

HR-adviseur: Je merkt natuurlijk wel dat bij de re-integratie van medewerkers met kanker dat het best lang duurt voordat je op dat punt komt en soms lijkt het dat je op het punt komt om te starten, maar dat iemand dan toch weer een behandeling en die heeft dan ook weer zoveel impact dat het stagneert, ik merk dat onze bedrijfsarts daar ook een hele grote rol in speelt en door de spreekuren met de medewerker een goed advies kan geven. Van ja weet je er zijn nu gewoon geen mogelijkheden. En daarnaast om dat wel af te stemmen met de medewerker. De een heeft behoefte aan iets anders. Maar om uiteindelijk ook die drempel te verlagen van de terugkeer naar werk want dat is wat je uiteindelijk vaak merkt in elke vorm van ziekteverzuim. Dat naarmate je langer ziek bent het een enorme berg is om tegenaan te kijken.

Heb jij de indruk dat bedrijfsartsen, het is misschien een algemeen verhaal, maar denk jij dat ze in het geval van kanker heel anders kijken?

HR-adviseur: Nee dat denk ik niet en nogmaals het is heel afhankelijk van hoe iemands behandeltraject. Als iemand ruim een jaar verder is voordat die iets kan doen, de bedrijfsarts anticipeert daar gewoon op. Of dat nou met kanker is of een psychisch of fysiek probleem. Ik geloof niet dat het heel anders is. Het blijft altijd maatwerk.

HR-adviseur: Ik merk ook vaak dat medewerkers vaak de rol van de bedrijfsarts niet begrijpen. Ze zien de bedrijfsarts vaak als boeman, als in ‘die gaat mij vertellen wat ik kan’. Als jij weet wat je kan kun je dit ook proberen met een plan van aanpak. Na een week of twee kun je dit beoordelen of dit ook inderdaad iets is wat jij kan maar in de tussentijd loopt wel je hervatting van het werk. Iemand blijft niet stilzitten. Als de rollen dan omdraaien, dus eerst iets proberen voor het advies dan zij dat zo. Het pakt 9/10 keer toch goed uit. 

HR-adviseur: We hebben ieder jaar wel een overname gedaan van andere organisaties. Die zaten qua verzuim begeleiding vaak in de modus dat dat uit handen was gegeven bij een Arbo dienst. Die dat gewoon in een systeem iedere 6 weken een medewe hebben ieder jaar wel een overname gedaan van andere organisaties.werker opnoemt waarbij er eigenlijk geen duidelijke vraag direct langs de bedrijfsarts gaat. Dat is waar je als werkgever heel duidelijk moet zijn wat de belastbaarheid is en wat de herstel prognose is. Als je die twee weet, kun je het plan laten maken. Op wat voor manier gaan we weer naar het volgende doel toewerken? Ik heb gemerkt dat dit helpt met het zoeken van balans. Voor de een is het fijn om iedere dag een uurtje erbij te doen, en voor de andere is het beter om dit zelf in te vullen.

Werknemer: Maar voor de rest, je moet inderdaad echt alles zelf uitzoeken maar die werkgever, jouw baas, die is er ook niet elke dag mee bezig. Dus ik kan me best wel voorstellen, als jij er redelijk, toch zeker als je een redelijk groot bedrijf heb, dat zo'n bedrijfsarts daar ook in mee moet gaan. Eigenlijk hoort mee te gaan, laat ik het dan zo zeggen.

Werknemer: Het begon eigenlijk al heel raar.  Ik moest naar even kijken na zes weken werd me gezegd dat ik op locatie moest komen voor een bezoek aan de bedrijfsarts. Ik denk nou dat vind ik raar ik zit zes weken net in mijn traject, ik heb nog een hele tijd gedaan dus dat heb ik toen gezegd en toen was het van oh nee dan gaan we het telefonisch doen. Dat is nu gewoon een aantal keer op een hele rare manier gegaan. En dat vind ik heel raar want hij is toch degene die jou moet meenemen in dit geheel.

Werknemer: De arbo arts vraagt toestemming aan jou of ze gegevens mogen overdragen aan de oncoloog en zij vraagt toen aan mij waar komt dat door? Dus ik zeg door de medicatie en dan zegt zij mag ik dat aan de oncoloog voorleggen voor bevestiging. 

Werknemer: Ik heb niet zulke hele goede ervaringen met de bedrijfsarts. Ik heb dat echt gezien als een persoon die de formaliteit wet poortwachter langs loopt. Van wat is er nodig? Echt ondersteuning heb ik niet veel gehad. Op een gegeven moment werd ik er een beetje laconiek onder want mijn werkgever veranderde ook nog van arbodienst. Ik denk dat ik vier bedrijfsartsen heb gezien en dat is heel veel. Ze waren niet allemaal hetzelfde, maar de eerste en de laatste waren in mijn ogen bedrijfsartsen die weinig kennis van kanker hadden. Eigenlijk niet op de hoogte van wat houdt dat nou in? Wat kan er allemaal spelen? Ik heb ze eigenlijk nooit gehoord over revalidatie.