Aan het werk blijven
Overzicht
Tijdens de behandeling zijn er momenten waarop je wel zou willen en kunnen werken, maar er zijn ook momenten waarop je daar niet toe in staat bent. Het is fijn om bepaalde taken te kunnen oppakken wanneer je je goed genoeg voelt.
"Ik vind het heel fijn om weer aan het werk te zijn. Het was gewoon anderhalf jaar een en al ziekenhuis, informatie, onwetendheid en nu heb je weer iets waarvan je denkt ‘Dit weet ik. Hier kan ik voor gaan’. Even een andere omgeving, een andere sfeer."
Vaak wordt er gezegd als je kanker hebt blijf je maar lekker thuis en dat is nu net niet altijd de handige oplossing.
Handelingsopties
Wat is er haalbaar?
"Op een gegeven moment ga je aan de bel trekken om te vragen wat er mogelijk is en dan blijkt er toch best wel veel mogelijk te zijn."
De mogelijkheden zijn mede afhankelijk van de sector, de organisatie en de functie waarin je werkt. Werkgevers moeten ook rekening houden met klanten en collega’s.
HR adviseur: “Dat is het lastige in deze organisatie, ook qua re-integreren, dat als iemand in dit thuisbegeleiding werkt en diegene is langdurig ziek, dat dat vaak niet boventallig kan. Op een woonlocatie zeg ik vaak start gewoon boventallig en er wordt nog niet op je gerekend dus je kan zo rustig aan opbouwen.”
HR adviseur: “Ja, maar het is ook weer een zoektocht want ja, de collega’s kunnen wel iets overnemen maar die moeten ook weer niet overbelast worden. Dus dat is echt een zoektocht met elkaar.”
HR adviseur: “We hebben ook weleens medewerkers die komen dan op advies van de bedrijfsarts, van de keuringsarts, je moet om de dag werken. Dat kan. Maar om de dag, 8 uur, dat betekent dat je niet boven de 24 uur uit kan.”
HR adviseur: “Stel je hebt iemand met een contract van 36 uur in de zorg die alleen maar overdag kan werken dan is de vraag, kan je dat in ieder team hebben. Kun je dat ten opzichte van collega’s verantwoorden dat iemand bijvoorbeeld geen weekenden en avond en nachten werkt. Dat is lastig. Want met hoeveel uur kun je het dan wel wat beter verantwoorden. Daar moet je naar zoeken met elkaar.”
Je bent inderdaad ook aan het behandelen en aan het herstellen, maar daarnaast zijn de stapjes die je zet in het re-integreren om jezelf zo lang mogelijk actief te houden ook belangrijk. Als je aan het re-integreren bent ook al ben je niet aan het werk blijf je betrokken en actief en je blijft meedoen, in plaats van dat je weggezet bent in een hoekje.
Omgaan met reacties van collega’s
"Als je weer gaat werken voel je de ogen in je rug. De mensen die jou nooit gedag zeiden komen ineens een praatje maken. Dan denken ze vast van daar heb je haar. Er zit echt een stempel op je hoofd lijkt het wel."
"Daarvoor was ik er ook en nu ben ik ineens iemand mét. Dat gevoel een beetje heb je erbij. Maar dat gaat wennen en dat gaat weg."
"Het is voor heel veel mensen ook moeilijk om ermee om te gaan he. Ze weten niet hoe jij reageert omdat ze jou niet goed genoeg kennen. Er zijn ook mensen die het wel willen, maar niet kunnen. Die lopen met een boog om je heen. Het is niet voor iedereen even makkelijk om iemand aan te spreken, terwijl ze misschien best geïnteresseerd zijn in jou als persoon."
Voor de ander kan het lastig zijn om in te schatten waar jij behoefte aan hebt. Probeer duidelijk aan te geven wat je zelf wilt. Soms kun je behoefte hebben aan wat afleiding en andere keren wil je misschien juist samen stilstaan bij de moeilijke periode.
"Het is fijn als je in een omgeving zit waar je kan zeggen jongens, nu even niet. Ik wil gewoon even lol. Dat je de vrijheid krijgt om te zeggen: ‘Ik wil het er even niet over hebben’."
"Weet je, er zit wel anderhalf jaar tussen en ik hoef niet veertig keer mijn verhaal te doen, maar één vraagje iets meer gericht op wat er gebeurd is dat zou voor mij persoonlijk goed zijn. Iemand die snapt dat het niet alleen maar positiviteit is. Het is ook even niet leuk geweest."
Past het werk dat je vroeger deed nog?
Deze vraag kan actueel worden zodra je weer deels aan het werk gaat, zowel voor jou als voor je werkgever.
"Ik zit nu dan op het punt dat ik echt moet kijken van goh ik kom uit de zorg, maar werken aan het bed is gewoon te zwaar voor mij, het is voor mij niet te doen. Dus ik zit echt te kijken van wat nu? Ik ben natuurlijk ervaren in de zorg, maar om nu bij de Action te gaan werken is ook niet mijn ding. Ik ben echt aan het zoeken van wat kan ik nu gaan doen?"
HR adviseur: “Nou, dat communiceer je van begin van aan dat terugkeer naar eigen werk. Zolang het onduidelijk is he. Want soms heb je ook situaties waarvan je gewoon weet, nu kan het eigen werk ook gewoon niet meer en dat gaat er ook niet meer komen. Dan heb je een andere situatie maar zolang dat onduidelijk is en er zit groei in dat herstel, ja dan hou je de eigen functie open.”
Adviezen
- Blijf jezelf afvragen wat er haalbaar is en geef het aan als je aanpassingen nodig hebt.
- Probeer naar je collega’s toe duidelijk aan te geven welke reacties jij fijn vindt en probeer geduld te hebben met ‘onhandige’ reacties.
Overwegingen
Voor de werknemer
Vraag je jezelf regelmatig af of je werkzaamheden haalbaar zijn? Kun je het aangeven als je aanpassingen nodig hebt?
Hoe zou je willen dat collega’s reageren? Kun je hun reacties (enigszins) sturen?
Passen de werkzaamheden die je vroeger deed nog bij je?
Voor de werkgever
Hoe geef je vorm aan het gezamenlijke zoekproces naar aangepast werk. Welke criteria zijn hierin belangrijk?
Welke mogelijkheden heb je om reactie van collega’s (bij) te sturen en in hoeverre wil je hier een verantwoordelijkheid in nemen?
Wat doe je als er twijfels zijn of iemand wel terug kan keren in de eigen functie?
Dus ik was op het moment van de diagnose werkloos. Dat was aan de ene kant prettig want je had alle ruimte. Ik had alleen met het UWV te maken. Aan de andere kant maakte het terugkeer naar werk, je bewandelt een ander pad. Je moet ergens opnieuw beginnen en dat kun je pas doen, op zijn vroegst, als de behandelingen helemaal klaar zijn. Ik heb de kans gemist om wat afleiding te hebben. Ik heb eerst alle behandelingen doorlopen. Toen ben ik bij een re-integratiecoach terechtgekomen. Toen heb ik een werkervaringsplaats kunnen doen bij een uitzendbureau. Het was een klein team en dat werkte heel prettig. Wat je net ook schetste de moeheid en alles, ja je kunt heel weinig, wat ik zelf heb ervaren dat de prikkelverwerking heel lastig was en soms nog is. Met een paar uurtjes ben ik daar gestart, dat heb ik een half jaar gedaan. Wat heel leuk was is dat ik daar kon blijven en daar een contract heb gekregen. Ik ben stapje voor stapje aan het opbouwen. ik zit nu op 20 uur en ik zie voor mezelf wel mogelijkheden om op termijn naar 32 uur te gaan.
Voor het eerst in mijn leven doe ik het in kleine stapjes. Ik was altijd van hup en gaan. Maar ik merk dat het verstandig is om het in kleine stapjes te doen zodat ik uiteindelijk kom waar ik kan zijn, zeg maar.
Nou ja, in mijn geval. Ik zat natuurlijk in de ziektewet via het UWV ik had op een gegeven moment zoiets van ja ik wil wat gaan doen. Dus ik ben gaan bellen met mijn re-integratiecoach van het UWV van ja mijn behandelingen zitten erop ik wil wel weer richting werk, maar hoe moet ik dat aanpakken? Ik had toen bijna nog geen haar en dacht ik kan zo toch niet gaan solliciteren. Door initiatief te nemen kwam zij wel met de mogelijkheden die er waren. Geef duidelijk aan hoe jij het wil vormgeven. Dat kan een stukje zijn van wat wil je op dat moment? Toen kwam zij met een aantal opties: je kunt bij een loopbaancoach of bij een re-integratiecoach een werk fit traject gaan volgen. Zij kijkt dan waar sta je en waar is behoefte aan en dat wordt dan zo goed mogelijk op jou afgestemd.
Weten wat je wilt betekent niet dat je een kant en klaar plan moet hebben?
Ja want dat is inderdaad lastig om te zeggen wat kan er en wat kan ik? Ik denk dat het goed is dat je daar hulp in hebt.
Dat denk ik ook, mijn werkgever was daar heel vrij in van doe maar wat je wilt. Aan de ene kant heel fijn maar aan de andere kant dacht ik ja ik doe maar een dotje, wie zegt dat dit goed is en niet volgende week de man met de hamer er is? Het is fijn als je ook vanuit de werkgever hebt die jou een beetje kent en je kan afremmen of juist een schop onder de kont kan geven. Ik zou een werkgever adviseren om dat aan te kaarten: van heb je daar hulp mee nodig en wat voor soort hulp heb je dan nodig?
Ik werkte drie uurtjes 1 keer in de drie weken omdat ik wel een lijntje wilde houden met het werk. Dat is natuurlijk ieder voor zich, maar voor mij voelde het wel als een overwinning op mezelf. Het gaf me een sterker gevoel. Ik las in dat stuk ook dat het belangrijk is dat je zelf kunt aangeven wanneer je ergens aan toe bent en of je eraan toe bent. Als je niet kan werken ook prima. Dat behandelplan in het begin, dat je alle tijd en ruimte krijgt. Je krijgt dan chemo een behandelplan. Je hebt helemaal geen idee hoe je daar dan weer op gaat reageren.
Ik vond het zelf wel mooi vanuit mijn werkgever dat als je wilde werken dat dat oké was. Dat je duidelijk de boodschap krijgt dat niets hoeft.
Ja dat was bij mij ook. Ik weet niet of je het werken kunt noemen, maar ik ben wel om de zoveel weken even langs werk gegaan. Ik heb thuis stukken gekregen van anderen om mee te lezen en ideeën te geven. Ik heb mijn eigen werk losgelaten maar had er wel ander werk voor in de plaats. Misschien dat dat ook wel ergens een plekje kan krijgen. Dat kan worden toegevoegd. Dat dat best kan. Misschien is het ook wel heel belangrijk dat je het gevoel hebt dat je er op je werk bij hoort.
Ik mocht het zelf weten. Ik heb gelijk aangegeven dat als ik kon ik nog wel wat wilde doen. Mijn werkgever gaf aan dat het niet handig was om mijn eigen werk te doen want dat moet gewoon doorgaan. Dan had ik me niet vrij gevoeld om thuis in bed te kruipen als het niet ging. Dus wij hebben toen als een soort van vanzelfsprekendheid afgesproken dat mijn werk werd overgenomen, maar wat je wel kan doen is dit en dit en dit. Ik bel je even van te voren zei zij als ik iets heb en dan kan jij aangeven wat je wilt doen.
Ik ben wat dat betreft een beetje assertief denk ik, maar ik heb gewoon altijd de touwtjes zelf in handen genomen. Ik gaf aan dit wil ik, dit kan ik en als ik dat niet meer kon was het ook prima. Wat ik bleef doen was roostervoering, want dat kon niemand van mijn team en dat vonden ze ook prima dat ik bleef doen. Het was voor mezelf een positieve factor als ik wel gewoon kon werken. Dat gaf mij wel weer een positief gevoel. Dat draagt bij aan het gevoel dat je niet alleen maar kanker patiënt bent, maar ook nog een medewerker en er af en toe ook nog bij hoort. In plaats van alleen maar ziekte, ziekte en ziekenhuis. Dat vond ik zelf wel prettig.
Ik heb op een gegeven moment mijn eigen re-integratie schema gemaakt en tegen hem gezegd dat ga ik zo doen en hij zei van nee je moet de ene week beginnen met 3 dagen 1 uur en 3 dagen 1,5, maar dat vond ik niet fijn, dus ik zei ik ga liever halve dagen want dat scheelt reistijd en dan heb ik het idee dat ik nog iets nuttigs doe. Dat was ook goed zei hij. Ik heb er geen last van gehad dus misschien dat dat nog positief is. Hij werkte ook niet tegen. Hij legde nergens druk op en probeerde eerder af te remmen. Dat was wel oké, want ik dacht nou ik doe toch wat ik zelf wil.
Terwijl ik graag wilde weten dit heb je en dit gaan we doen. Dat weet je dus niet. Dat vond ik het aller aller moeilijkst. Toen ik eenmaal in die behandelingen zat dacht ik oké ik heb een kalender. Ik werd eerst geopereerd en toen de chemo’s. Toen de eerste chemo erin zat was het een kwestie van afkruisen en kon ik het loslaten. Dan is het een andere situatie. En toen wist ik ook een beetje dat mijn taken goed overgenomen waren. Dan is het een andere situatie, maar ik vond die periode tussen de eerste keer dat ik daar kwam en die operatiedatum, daar heeft echt niet zo heel veel tijd tussen gezeten, ik denk een maand ofzo, maar dat vond ik wel een rotfase.
Ja je drempel. Ineens ga je er ook over praten alsof het een griepje is. Dan zei ik iets en merk ik dat mensen heel heftig reageren en dan denk je ‘oh ja dat is waar’, en dan zei ik ook, ja sorry ik zit er helemaal in. Op een gegeven moment werd het makkelijk om te benoemen en dan merk je dat een ander het woord kanker nog niet eens durft uit te spreken. Dan dacht ik oh ja even een stapje terug want een ander heeft er weleens wat meer moeite mee. Daar stond ik soms niet zo goed bij stil tijdens de behandelingen.
HR-adviseur: Ik denk dat je eigenlijk binnen de werknemers grofweg toch wel twee verschillen hebt dat de een leeft voor z’n werk en die vliegt thuis tegen de muur op en zal koste wat kost graag naar werk willen, en je hebt ook een categorie die soms helemaal zwelgt. Niks onderneemt totdat ze er bijna toe gedwongen worden. En dan heb je nog alles wat ertussen zit.
HR-adviseur: Medewerkers zien ‘doe rustig aan’ misschien te snel als oh ik mag niks doen. De dokter is er voor de kwaal en de bedrijfsarts is er voor advies betreft je werk. Wat wij proberen is dat een medewerker samen met een werkgever altijd in overleg kan met leidinggevende over wat er kan lukken en wat er geprobeerd kan worden. Die drietrapsraket is een handigere route dan ‘ga niet te snel van stapel’. Door te kijken naar wat er haalbaar is hoef je ook niet zo snel aan je medewerker te trekken.
Werknemer: Dan ben je weer een beetje aan het werk, maar dan gaat het nog lastig, maar je wilt ook niet gaan piepen. Dat is een spinsel dat zat in mijn hoofd. Mijn leidinggevende heeft gezegd je moet niets, je moet zelf bepalen.
Werknemer: Dat vond ik inderdaad wel een heel belangrijk onderdeel. Als je in je behandeling zit dan weet iedereen dat je daarin zit. Iedereen voelt met je mee en dergelijke. Dan heb je je chemo gehad, je bent geopereerd, je bent bestraald, je ziet er weer goed uit. Jij denkt ik ga niet zeuren het gaat goed. En dat is het grootste zwarte gat wat er is. Je wilt namelijk dat je er weer gewoon uitziet, maar je bent nog niet gewoon. Net als met het werk dat is bij mij omgezet naar 50% arbeidstherapeutische basis. Toen heb ik gezegd dat is leuk op papier, maar in de praktijk niet haalbaar. Wat moet je dan doen?
Werknemer: IIn het stuk van de wet poortwachter ben ik niet tegengekomen dat wanneer jij teruggaat naar je werk, maar je binnen 4 weken weer ziekmeldt. Telt nog steeds die 1e ziektedag. Dus die maand dat je ben wezen werken telt niet mee dat je ziektedag weer opnieuw begint. Dus je traject blijft gewoon doorlopen.
Dat is belangrijke informatie?
Ja, als je binnen 4 weken weer terugvalt om welke reden dan ook. Kan ook wezen dat je je pols gebroken hebt op 3.5 week he, maar daar wordt niet naar gekeken. Als je binnen 4 weken terug ziek bent blijft gewoon die eerste ziektedag staan en loopt je traject gewoon door. Of dat nu is omdat je je teennagel hebt gestoten of weet ik veel wat. Heel veel mensen denken dan ik ben toch terug wezen werken? Maar die tijd blijft gewoon doorlopen. Dus jouw plan en afspraken blijven ook doorlopen.
Dat is toch eigenlijk heel raar? Stel je hebt je pols gebroken dan kom je ineens in het 2e spoor terecht?
Tsja dat is helaas regelgeving.
Ja het wordt dan doorlopend verzuim genoemd. Kan er ook mee te maken hebben dat je misschien een terugval krijgt. Vooral als je van het 1e naar 2e ziektejaar gaat. Van de 100% salaris uitbetalen naar 70%. Dat is wel belangrijk om te noemen.